ป่วยเป็น เบาหวาน ดูแลเท้าอย่างไร ไม่ให้ถูกตัดขา
ป้องกันการเกิดแผลแบบไม่รู้ตัว เหตุเลือดเลี้ยงน้อย ปลายประสาทเสื่อม ชี้หากลุกลามอาจถูกตัดขา
ผู้ป่วยโรคเบาหวานมั กพบภาวะแทรกซ้อนตามระบบและอวั ยวะต่างๆ ของร่างกาย การตรวจเพื่อค้นหาและวินิจฉั ยภาวะแทรกซ้อนต่างๆ จึงเป็นเรื่องสำคัญในการดูแลผู้ ป่วยโรคเบาหวานตั้งแต่ระยะแรก ก่อนที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนรุ นแรงจนเป็นเหตุให้สูญเสียอวั ยวะต่างๆ โดยผู้ป่วยควรสังเกตความผิดปกติ ของอวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะเท้า เพราะเมื่อเป็ นเบาหวานมานานจะทำให้เส้นเลื อดส่วนปลายที่มาเลี้ยงขาและเท้ าตีบ ร่วมกับมีการเสื่อมของเส้ นประสาทส่วนปลาย ทำให้มีโอกาสเกิดแผลที่เท้าได้ ง่าย
ด้วยผู้ป่วยจะไม่รู้สึกเจ็ บปวดที่บริเวณแผล จึงมีโอกาสเกิดการลุกลามและเรื้ อรังของแผล นำไปสู่การตัดขาในที่สุด ทั้งนี้ ร้อยละ 15 ของผู้ป่วยเบาหวานจะมีการเกิ ดแผลที่เท้า และร้อยละ 14-24 ต้องถูกตัดขา ดังนั้น การป้องกันการเกิดแผลที่เท้ าจะช่วยลดอัตราการตัดขาได้
ผู้ป่วยเบาหวานชายมีความเสี่ ยงเกิดแผลที่เท้ามากกว่าผู้ป่ วยผู้หญิง โดยปัจจัยเสี่ยงมาจากพฤติ กรรมการใช้ชีวิต ระยะเวลาการเป็นเบาหวานนานกว่า 15 ปี ควบคุมระดับนํ้าตาลในเลือดได้ ไม่ดี ทำให้ความสามารถของเม็ดเลื อดขาวกำจัดเชื้อโรคลดลง เกิดการติดเชื้อได้ง่าย รวมถึงภาวะแทรกซ้ อนจากโรคเบาหวาน ได้แก่ ภาวะทางหัวใจ ทางสายตามีปัญหาการมองเห็น และทางไต มีความผิดปกติของเส้ นประสาทและเส้นเลือดส่วนปลาย ได้แก่ การชาปลายมือ ปลายเท้า ทำให้ประสาทสัมผัสการป้องกั นการเกิดแผลเสียไป เท้าผิดรูป ทำให้การลงนํ้าหนักที่เท้าผิ ดปกติ การสูบบุหรี่มีผลทำให้เกิ ดหลอดเลือดอุดตัน เคยมีประวัติการเกิดแผลที่เท้ ามาก่อน พบว่ากว่าร้อยละ 50 ของผู้ป่วยเบาหวานที่เคยมีแผลที่ เท้ามาก่อน มีโอกาสการเกิดแผลที่ตำแหน่งเดิ มภายในระยะเวลา 2-5 ปี
“วิธีดูแลเท้า”
1. อย่าเดินเท้าเปล่า เพราะถ้าเหยียบถูกของมีคม หนามแหลมหรือของร้อน จะเป็นแผลแบบไม่รู้ตัว
2. การตัดเล็บเท้า ควรตัดออกตรงๆ อย่าตัดโค้งหรือตัดถูกเนื้อ
3. ถ้าเป็นหูดตาปลา หรือตุ่มน้ำที่เท้า ไม่ควรทำเอง ทั้งแกะ ตัดออก ใช้เข็มบ่งตุ่มพอง ใช้ทิงเจอร์ไอโอดีนหรื อไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ชะแผล ควรล้างแผลด้วยน้ำสะอาดกับสบู่ ปิดแผลด้วยผ้าก๊อซและพลาสเตอร์ อย่างนิ่ม อย่าปิดด้วยพลาสเตอร์ธรรมดา
4. ล้างเท้าให้สะอาดด้วยสบู่ หลังจากทำกิจกรรมทุกครั้ง โดยต้องเช็ดให้แห้ งโดยเฉพาะตรงซอกเท้าและห้ามถู แรงๆ
5. อย่าสวมรองเท้าหรือถุงเท้าที่รั ดแน่นเกินไป
6. หากพบอาการผิดปกติบริเวณเท้า เช่น สีของเท้าเปลี่ยนแปลง รู้สึกเจ็บปวด ไม่สบายเท้า ผิวหนังที่เท้าแตก หรือมีนํ้าเหลืองไหล เท้าบวม ควรรีบพบแพทย์เพื่อเข้ารั บการตรวจวินิจฉัยโดยเร็วที่สุด เพราะหากรักษาช้าและไม่ถูกวิธี อาจถึงขั้นต้องตัดขาทิ้งได้